Trang nhất
  Xã Luận
  Đọc Báo Trong Nước
  Truyện Ngắn
  Kinh Tế
  Âm vang sử Việt
  Tin Thể Thao
  Y Học
  Tâm lý - Xã hội
  Công Nghệ
  Ẩm Thực

    Diễn Đàn Biển Đông
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ lên tiếng vụ tàu Philippines bị tàu Trung Quốc phun vòi rồng
    Hình Ảnh Quê Nhà - Video Clip
Nồng ấm Tết cổ truyền dân tộc Khmer Chôl Chnăm Thmây
    Tin Thế Giới
Lệnh cấm nhập khẩu uranium của Nga 'gây bão' trên thị trường năng lượng
    Tin Việt Nam
Lãnh đạo Việt Nam gửi điện thăm hỏi Campuchia sau vụ nổ kho đạn
    Tin Cộng Đồng
Nắng nóng kỷ lục tại nhiều bang của Ấn Độ
    Tin Hoa Kỳ
Mật vụ Mỹ lên kế hoạch bảo vệ trong trường hợp ông Trump bị giam giữ
    Văn Nghệ
Huế
    Điện Ảnh
Lý Hải trở thành đạo diễn nghìn tỷ đồng
    Âm Nhạc
Danh tính nữ ca sĩ Việt may mắn gặp Rosé (Blackpink), lại còn chiêu đãi fan ảnh cam thường
    Văn Học
Bắt học sinh đi học ngày nghỉ lễ Giỗ tổ Hùng Vương, hiệu trưởng bị xem xét kỷ luật

Thông Tin Tòa Soạn

Tổng biên tập:
Tiến Sĩ
Nguyễn Hữu Hoạt
Phụ Tá Tổng Biên Tập
Tiến Sĩ
Nhật Khánh Thy Nguyễn
Tổng Thư ký:
Quách Y Lành
   Tin Việt Nam
Vài nét về Tết trong cung Vua phủ Chúa nước ta thời phong kiến
Tết Nguyên Đán trong cung đình thể hiện nổi bật nhất, trang trọng nhất nghi thức của Tết Việt Nam xưa. Ngoài những nét cổ truyền và phổ biến như Tết trong dân chúng, Tết nơi cung đình mang dáng vẻ độc đáo riêng của sự tôn nghiêm và quyền lực.

 


Trong cung đình ngày xưa, tính chất linh thiêng của ngày Tết rất quan trọng, vì Vua và triều đình là đại diện cho hưng thịnh quốc gia, bình an ấm no dân chúng nên những nghi lễ cúng bái đầu năm rất tôn nghiêm, chưa kể tính xa hoa, lộng lẫy chứng tỏ quyền lực “Thiên tử”. Một chút phác thảo về Tết cung đình thời Trần – Lê – Nguyễn như vài trang lịch sử lật xem trong những ngày Tết.


Tết trong Hoàng gia thời Trần


Tết trong cung đình thời Trần được tổ chức rất trang trọng và kéo dài từ ngày đầu năm tới đầu tháng 2 âm lịch với nhiều nghi lễ cúng tế khác nhau.


Ngay từ ngày 28 tháng Chạp, các quan tháp tùng Vua ra tế đền Đế Thích ngoài thành Thăng Long. Sáng 30 Tết, Vua ngự trên Đoan Cung, các quan vào làm lễ rồi xem múa hát. Buổi chiều Vua sang cung Đông Nhân bái yết Thái Thượng Hoàng. Đêm Giao thừa, mời sư vào Đại Nội tụng kinh và làm lễ Khuna (lễ đuổi ma quỷ).


Mùng 1 Tết, khoảng canh 5, Vua ra điện Vĩnh Thọ cho con cháu và quan tướng làm lễ bái hạ. Sau đó Vua đến cung Trường Xuân, hướng về các lăng tổ tiên làm lễ vọng bái. Sáng ra, Vua ra điện Thiên An, Hoàng Hậu, phi, tần, các quan nội thần trên điện, nhạc công tấu nhạc trước sân rồng, các hoàng tử hoàng tôn, thân tướng và quan tướng xếp hàng làm lễ bái và dâng 3 tuần rượu. Xong các hoàng tử lên điện, các quan nội thần ngồi ở tiểu điện phía Tây, các quan ngoại thần ngồi hai bên tả hữu.


Vua và tất cả mọi người dự yến tiệc đến trưa. Lúc này Vua ngồi trên Đài Chúng Tiên hai tầng, được trang trí vàng bạc lộng lẫy để các quan quỳ lạy dâng 9 tuần rượu chúc thọ. Mùng 2, quan tướng ăn Tết tại nhà. Mùng 3, Vua ngự trên lầu Đại Hưng xem hoàng tử, các con quan đánh cầu – trò chơi được ưa chuộng nơi cung đình.


Mùng 5, làm lễ Khai Hạ, Vua ban Yến, du ngoạn đền chùa… Rằm tháng Giêng, giữa sân trong cung dựng cây đèn Quảng chiếu, thắp hàng vạn ngọn đèn, các sư đi quanh tụng kinh, còn quan tướng làm lễ Triều Đăng…


Tết trong cung Vua phủ Chúa thời Lê – Trịnh:


Tết Nguyên Đán trong cung Vua phủ Chúa thời này ngắn hơn và nặng về nghi lễ, ít trò vui chơi.


Mùng 1 Tết, Tiết Chế phủ (con trai cả Chúa Trịnh) theo lệnh Chúa dẫn quan tướng mặc lễ phục vào chầu Vua Lê, làm lễ chúc mừng năm mới. Trước đó, ngày 30 tháng Chạp, Ty Thượng thiết đã đặt ngự tọa ở điện Kính Thiên, bày hương án phía trước. Ty Viễn giá cắm tàn vàng hai bên ngự tọa. Ty Giáo phường chuẩn bị Thiều nhạc, Đại nhạc phía Đông – Tây sân rồng. Ty Thủ vệ dàn cờ quạt, khí giới theo đúng nghi thức.


Giữa công đường, bộ Lễ, ty Nghi chế đặt một cái án trên đó để tờ biểu của Sử Ty Đô Tổng bình, Thừa chính cùng Ty Hiến sát các xứ chúc mừng Vua. Các quan bộ Lễ và Ty Thừa đến canh năm rước án biểu vào cung, trên che tàn vàng, cờ trống và nhạc đi trước, văn võ theo sau. Cục Thừa dụ khiêng án biểu đến cửa Đoan Môn, đặt ở phía Đông sân rồng.


Trống nghiêm hồi thứ nhất, các quan xếp hàng ngoài cửa Đoan Môn. Trống đánh hồi hai, viên Đạo Lễ dẫn Tiết chế phủ vào điểm trước sân rồng ngồi chờ. Trống hồi ba, các viên chấp sự vào điện Vạn Thọ lạy 5 lạy 3 vái rồi rước Vua ra điện Kính Thiên. Viên Đạo Lễ dẫn Tiết Chế phủ vào đứng ở sân rồng, quan văn võ xếp hàng hai bên Đông – Tây, quan ty Thừa và triều yết đứng ngoài cửa Đoan Môn.


Vua lên ngự tọa, Giáo phường tấu nhạc, quan Tuyên biểu quỳ tâu và dâng biểu chúc mừng, quan Đại Trí từ đọc lời cầu chúc của Tiết Chế phủ và bách quan văn võ. Nhạc điểm nhịp và các quan theo lời viên Thông tán mà quỳ, vái, lạy… Quan Truyền chế đọc lời đáp của Vua, các quan lạy tạ 4 lần, nhạc tấu khúc Hưu Minh, Vua lên kiệu về cung, kết thúc buổi chầu.


Ở phủ Chúa, viên Tư Thiên giám chọn giờ tốt để Chúa đi lễ Thái Miếu. Mùng 1 Tết, hiệu Thiên hùng bắn súng, hiệu Thị trung đánh trống, quân cấm vệ đứng đầu hoặc đi tuần xung quanh. Chúa lễ xong, phiên Bình ban thưởng tiền xuân cho quan tướng. Tiết Chế phủ dẫn các quan xếp hàng tiến vào lạy mừng. Chúa ban Yến. Dự yến xong, các quan làm lễ tạ ơn rồi sang phủ Tiết Chế chúc mừng năm mới. Sau đó về ăn Tết ở nhà.


Tết trong cung Vua triều Nguyễn

Tết trong cung nhà Nguyễn diễn ra rất sớm, từ 20 tháng Chạp làm lễ Phát thức (rửa ấn). Các quan mặc áo xanh ra chầu ở điện Cần Chính. Vua đến, mọi tủ chứa ấn đều được mở. Ấn rửa bằng nước thơm, rồi niêm phong cẩn thận không dùng vào dịp Tết. Ngày 22 tháng Chạp, làm lễ Hạp hương – lễ mời các Tiên đế về ăn Tết ở điện Thái Miếu.


 


 



Lễ dựng cây nêu ngày Tết thời Nguyễn. Ảnh: Tư liệu/VOV


Ngày 30 tháng Chạp, làm lễ Thượng tiên – lễ dựng cây nêu. Vua ra điện Thái Hòa dựng nêu xong, dân chúng mới được dựng nêu ở nhà mình. Cũng ngày này tổ chức thiết triều cuối năm. Tại điện Thái Hòa, đặt một hoàng án để tờ biểu của quan lại Trung ương, một hoàng án để tờ biểu của quan lại địa phương chúc mừng Vua. Giữa điện trải chiếu bái cho các Hoàng tử, Hoàng thân, hai bên là chỗ bái của các quan văn võ từ tam phẩm trở lên, các quan tứ phẩm trở xuống đứng dưới sân rồng hai phía Đông – Tây có tám hàng quân cấm vệ dàn hầu và đội nhạc cung đình tấu nhạc.


Sáng mùng 1 Tết, đầu canh năm, trống hồi 1, viên Quản vệ dàn bày cờ quạt, nghi trượng,… Trống hồi 2, các quan mặc lễ phục vào trực sẵn sân điện Thái Hòa. Mờ sáng, trống hồi 3, trên kì đài cờ đại, các sắc cờ khánh hỷ, quan Khâm Thiên giám báo giờ, Vua đội mũ Cửu Long, mặc Hoàng bào, cầm hốt trấn khuê ngự ra điện Cần Chánh rồi lên kiệu rước sang điện Thái Hòa.


Nhã nhạc tấu, chín phát súng thần công lệnh nổ, Thái giám đốt hương trầm, quan nội các tiến lên hoàng án lấy biểu chúc mừng trao cho quan Tuyên đọc, đọc xong các quan lạy tạ. Quan phụng chỉ đọc lời đáp của Vua. Nhạc tấu khúc Hòa bình, Vua về điện Cần Chánh. 

ại đây các hoàng tử, hoàng thân, các quan văn võ từ tứ phẩm trở lên lạy mừng. Vua ban yến và thưởng tiền cho mọi người. Mùng 1-2 Tết Vua ban yến cho hoàng tộc và các quan tướng. Mùng 4 Tết cử hành lễ Triều minh – Vua đi tế lễ các đền miếu quốc gia.


Mùng 5 Tết, Vua tổ chức lễ Tịch điền – Vua đích thân cày ruộng và cầu cho mùa màng. Lễ này tồn tại từ thời Lý và như một tục lệ không thể thiếu trong nghi thức lễ Tết đầu năm trong cung.


Từ mùng 6 tết, Vua sẽ làm các lễ khác, Nghênh xuân, Tiến xuân, Xuất binh rất tưng bừng, chủ yếu là tham gia cùng dân gian vui tết.

Theo như trong sử sách, Tết trong cung phải diễn tiến theo những nghi thức được ấn định trong “Hội Điển Sự Lệ” do sự sắp đặt của bộ Lễ và chọn ngày của Khâm Thiên Giám. Và có rất nhiều quy tắc phức tạp khác, để tỏ rõ sự tôn nghiêm, linh thiêng, quyền uy chốn cung đình.


 
DanQuyen.com
    Phản Hồi Của Độc Giả Về Bài Viết
Họ và Tên
Địa chỉ
Email
Tiêu đề
Nội dung
Gửi cho bạn bè Phản hồi
Các bài viết mới:
    Lãnh đạo Việt Nam gửi điện thăm hỏi Campuchia sau vụ nổ kho đạn (30-04-2024)
    Điện mừng Ngày Nhà vua Hà Lan (27-04-2024)
    Thùy Tiên đại diện thanh niên VN phát biểu tại Đối thoại của Tổng Thư ký ASEAN (22-04-2024)
    Nhiều tập đoàn phân phối, thu mua lớn trên thế giới sắp đến Việt Nam (12-04-2024)
    Việt Nam trúng cử vào cơ quan bình đẳng giới của Liên Hợp Quốc (10-04-2024)
    Thủ tướng Phạm Minh Chính: Tiếp tục thúc đẩy hợp tác dầu khí Việt Nam - Nga (08-04-2024)
    Chủ tịch Quốc hội lên đường thăm chính thức Trung Quốc (07-04-2024)
    Pháp muốn thúc đẩy hơn nữa quan hệ Đối tác Chiến lược với Việt Nam (04-04-2024)
    Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Đại sứ Tây Ban Nha tại Việt Nam (04-04-2024)
    Lãnh đạo Việt Nam mời Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Pháp sang thăm (04-04-2024)
    Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 6 trên thế giới của Trung Quốc (30-03-2024)
    UNESCO công nhận TP.HCM là thành viên Mạng lưới thành phố học tập toàn cầu (30-03-2024)
    Hội Luật gia Việt Nam gửi công điện chia buồn sau vụ khủng bố tại Nga (25-03-2024)
    Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đón, hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Phần Lan (25-03-2024)
    Lên án mạnh mẽ vụ tấn công khủng bố ở Matxcơva (23-03-2024)
    Thủ tướng Phạm Minh Chính: Đề nghị Chính phủ Hoa Kỳ ưu tiên thúc đẩy sớm công nhận Quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam (21-03-2024)
    Tăng cường hợp tác quốc phòng Việt Nam - Lào (20-03-2024)
    Thủ tướng gặp mặt cộng đồng doanh nghiệp FDI và dự Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (19-03-2024)
    Việt Nam đang đứng trước cơ hội tăng trưởng lớn với những bước tiến dài cho nền kinh tế (18-03-2024)
    Việt Nam sẽ có khu lấn biển làm đảo nhân tạo hơn 11.000 ha (15-03-2024)
Các bài viết cũ:
    Lý Sơn càng được quan tâm: vui ít, lo nhiều (18-01-2018)
    Vai trò xuyên suốt trong vụ án là bị cáo Đinh La Thăng (16-01-2018)
    Đà Nẵng nói gì về 18 căn biệt thự không phép bên biển (11-01-2018)
    Thắt chặt an ninh trong ngày đầu xét xử ông Đinh La Thăng (08-01-2018)
    Vũ 'nhôm' đã bị bắt tại sân bay Nội Bài (04-01-2018)
    VN chưa được Singapore thông báo việc tạm giữ Vũ Nhôm (03-01-2018)
    Việt Nam ‘bơi hoặc chìm’ trong Cộng đồng kinh tế ASEAN (02-01-2018)
    Việt Nam lạc quan về triển vọng hợp tác với Mỹ trong năm 2018 (29-12-2017)
    Bí thư Đà Nẵng: Lập lại trật tự xây dựng (27-12-2017)
    Công sản đã lọt vào tay Vũ 'nhôm' như thế nào? (24-12-2017)
    Ông Đinh La Thăng bị đề nghị truy tố vụ án thứ hai (22-12-2017)
    Lời khai của ông Đinh La Thăng về việc gây cản trở điều tra (21-12-2017)
    Phụ nữ Việt Nam giỏi làm kinh tế nhất Đông Nam Á (18-12-2017)
    Núi hết hùng vĩ, sông thôi êm đềm (14-12-2017)
    Finance công bố 50 thương hiệu giá trị nhất Việt Nam năm 2017 (04-12-2017)
    Thư kêu gọi chính quyền Bắc Kinh ngừng cưỡng chế người nhập cư (28-11-2017)
    Tuyến metro số 1 thiếu vốn, TP.HCM lại ‘cầu cứu’ Thủ tướng (26-11-2017)
    Dự luật An ninh mạng liệu có khiến Việt Nam bị trả đũa  (24-11-2017)
    TQ phản đối Tổng thống Ấn Độ thăm bang Arunachal Pradesh (21-11-2017)
    Nguyễn Xuân Phúc đến Philippines dự ASEAN-31 (13-11-2017)
 
"Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam".

Chuyển Tiếng Việt


    Truyện Ngắn
Xa Xóm Mũi


   Sự Kiện

Lời Di Chúc của Vua Trần Nhân Tôn

 
Copyright © 2010 DanQuyen.com - Cơ Quan Ngôn Luận Người Việt Hải Ngoại
Địa Chỉ Liên Lạc Thư Tín:
E-mail: danquyennews@aol.com
Lượt Truy Cập : 152857904.